حجت الاسلام والمسلمین سیدکاظم سید باقری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه،‌ ضمن تسلیت شهادت امام اول شیعیان گفت: وقتی انسان به سیره حضرت علی(ع) نگاه می‌کند، متوجه می‌شود که آن حضرت، مظهر رهبرانی است که اخلاق را به معنای کامل کلمه در حاکمیت و اعمال قدرت خود به منصه ظهور رسانیده است.

این کارشناس مذهبی افزود: همه آموزه‌ها و ارزشهای اخلاقی در حکومت حضرت و در اعمال قدرتشان به ظهور و بروز رسیده، لذا از این جهت سیره امام علی (ع) لازم است مورد بازخوانی و دقت قرار گیرد چرا که در دنیایی که غالب قدرتمندان و حاکمان، اخلاق را زیرپا می‌گذارند و گاه ارزشهای اخلاقی را، بهانه‌ای برای قدرت رسیدن افرادی قرار می‌دهند، در واقع قدرت و ظواهر قدرت چشم آنها را پر کرده، در این چنین دنیایی، بیش از هر زمانی نیازمند به اسوه و الگویی به نام حضرت علی (ع) هستیم که مظهر همراهی و پیوند بین اخلاق و سیاست در حکومت‌داری است.

این استاد حوزه اظهار داشت: برای این که در مواردی راهکارهایی را به جامعه داده باشیم، مواردی را اشاره می‌کنم به عنوان نمونه، در جمله مشهوری که حضرت دارند، تأکید بر شناخت، فهم و آگاهی می‌شود و در این که با این ابزار انسان می‌تواند روبه جلو حرکت کند و قدم‌هایی دقیق، سنجیده و منظم به سوی حق و حقیقت بردارد. ایشان می‌فرماید، وَ لَا یَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ، پرچم جهاد با مسلمانان منحرف، را جز افراد دارای بصیرت، شکیبا و آگاه به موارد حق بر دوش نمی‌کشند؛ پس آن چه را به شما فرمان داده شده انجام دهید و در برابر آن چه نهی شده، توقّف نمایید زیرا ما در برابر آن چه نمی‌پسندید راه‌های تغییر (و جایگزین) داریم.

وی بیان داشت: در این عبارت، شناخت و شیکبایی؛ صبر و بصر، در کنار هم و با هم طرح شده است. سپس می فرماید: فَامْضُوا لِمَا تُؤْمَرُونَ بِهِ وَ قِفُوا عِنْدَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ  پس آنچه که به شما فرمان داده شد، عمل کنید و از آنچه که نهی شده‌اید، متوقف شوید و انجام ندهید. از آن جا که هر آینه احتمال دارد، انسان در امر مبارزه، سیاسی و اجتماعی دچار عجله و شتاب شود، می‌فرماید عجله و شتاب نکنید:وَ لَا تَعْجَلُوا فِی أَمْرٍ حَتَّی تَتَبَیَّنُوا تا به اندازه کافی درباره آن امر تحقیق کنید.

حجت الاسلام والمسلمین سید باقری گفت: انسان در رابطه با مسلمانان منحرف و مقابله با دشمن که باید صبر، آگاهی، حلم و اطاعت داشته باشد، همچنین باید از عجله و شتاب بپرهیزد.

سپس ایشان به نکته­ ای دقیق در مدیریت و رهبری جامعۀ اسلامی اشاره می­ کنند که همانا انعطاف ­پذیری است، فَإِنَّ لَنَا مَعَ کُلِّ أَمْرٍ تُنْکِرُونَهُ غِیَراً، برای ما در برابر آنچه را که نمی‌پسندید، راه‌های تغییر وجود دارد. در مواردی که احتمال دیدگاه ­های متفاوت در امور جامعه و سیاست وجود دارد،  حضرت به مردم، این بشارت را می‌دهد که در این مواقع، جایی که خلاف مصلحت و شرع نیست، هر آینهاحتمال دارد، انعطاف و تغییراتی در تصمیم­ها به وجود آید.

این کارشناس مذهبی افزود: سه­ گانۀ بصیرت، شکیبایی و انعطاف در برخورد با دیگران حتی با دشمنان، حاکمان و کارگزاران نظام اسلامی را یاری می ­دهد تا به شایستگی راهبری جامعه اسلامی انجام دهند.

این استاد حوزه اظهار داشت: حضرت در بیان دیگر تأکید می‌کند اگر کسی می‌خواهد اعمال قدرت کند و کسی که حاکم است باید بداند که عمل، قدرت و حاکمیت او طعمه نیست، بلکه امانت است: إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ  و در ادامه آن حضرت تاکید دارد که حاکم نمی‌تواند هر گونه که خواست با مردم، رفتار کند:لَیْسَ لَکَ أَنْ تَفْتَاتَ فِی رَعِیَّةٍ

وی عنوان کرد: در مجموع سیره، گفتار و سفارش‌های حضرت در موارد مختلف به ویژه در عهدنامۀ مالک اشتر، حکایت از آن دارد که اخلاق و سیاست همراه و همگام با هم در قدرت‌ورزی و حاکمیت امیرالمؤمنین علی (ع) مطرح بوده است و ما برای رجوع به سیره آن حضرت به این منظر بیش از هر زمانی نیاز داریم.

313/40